4º ESO - O FASCISMO

Os fascismos xurdiron tras a I Guerra Mundial (1914-18) nun escenario de crise económica, social e política. Constituíron unha ideoloxía que en maior ou menor medida foise estendendo por case toda Europa por medio de organizacións inspiradas no modelo italiano de Mussolini e, algo máis tarde, no nazismo alemán. A súa acción contribuíu decisivamente ao estalido da Segunda Guerra Mundial, ao termo da cal, derrotados, desapareceron na maior parte dos estados europeos.

O termo "fascismo" provén da palabra “ fascio”, que significa “feixe”, herbas, espigas ou calquera outro tipo de obxectos ligados entre si. A palabra alude ás " fasces" ("feixes"), símbolo romano de poder. As fasces romanas estaban compostas por un feixe de bastóns de madeira amarrados entre si por un cinto de coiro entre a que sobresaía un machada. Os bastóns representaban a autoridade e o machada o poder sobre a vida e a morte.

O fascismo italiano, identificado coa grandeza do imperio romano, ao que tentou emular, adoptou as fasces como símbolo e nome do movemento. De ahí aplicouse xenéricamente a todo o movemento.

RASGOS QUE DEFINEN O FASCISMO

Antiliberalismo e anticapitalismo: Contrarios ao sistema democrático e ás liberdades políticas e partidarios de estruturas xerárquicas en cuxo vértice está o líder, encarnación dos valores nacionais. Partidarios de que o Estado controle todas ( totalitarismo) as esferas da vida.

Antimarxismo: Rexeitan a idea da loita de clases e apelanó á harmonía de traballadores e empresarios en aras da grandeza da nación. 

Autoritarismo e militarismo: O fascismo concibía a sociedade coma se dunha organización militar tratásese. Como en toda organización militar, a autoridade, a disciplina e a forza relegaban a igualdade, a liberdade de acción e o pacifismo. A erradicación de todo aquilo que contraviñese eses principios levou a cabo mediante o emprego da violencia.

Ultranacionalismo: Para o fascimo a nación é unha entida de que se atopa por riba do individuo. A grandeza da mesma é o obxectivo da sociedade.

Liderazgo dun lider carismático: Os fascismos trataron de conseguir a harmonía social baixo a benefactora acción dun xefe (" duce, führer, caudillo"). Sen o seu liderado a sociedade desembocaría no desgoberno e o caos.

Empleo da propaganda e do terror: Para atraerse ás masas, os réximes fascistas puxeron gran empeño en controlar os medios de comunicación, especialmente, a radio e a prensa. Unha vez no poder aboliron a liberdade de opinión, perseguiron aos xornalistas independentes e utilizaron masivamente a propaganda para inculcar valores como patria, xefe, raza, etc. Do mesmo xeito non dubidaron en usar a violencia a través de grupos paramilitares que sementaban o terror nas rúas.

Racismo e xenofobia: Todo aquilo que o fascismo interpretou que podía descompoñer unha sociedade uniforme e rígidamente estruturada foi perseguido. O rexietamento e desprezo de minorías raciais (xudeus, eslavos, xitanos, etc) foi un rasgo de varios movementos de corte fascista.

ACTIVIDADES:

Despois de ler estes apuntes sobre o fascismo visionaremos a a película "A Ola" (Dennis Gansel, 2008) e faremos as actividades que veñen na páxina 183 do libro de texto.

Podedes ver o film facendo click no segunite LINK

Tamén podedes descargar as actividades en pdf AQUÍ